5 วิธีทำความสะอาดแผงโซลาร์เซลล์ให้สะอาด และยืดอายุการใช้งาน

Key Takeaway

• การล้างแผงช่วยให้แผงรับแสงเต็มที่ เพิ่มกำลังผลิตไฟฟ้า ลดความเสื่อมสภาพ และยืดอายุการใช้งาน
• วิธีล้างแผงโซลาร์เซลล์ด้วยตัวเอง ควรใช้อุปกรณ์อ่อนโยน เช่น แปรงขนอ่อน น้ำยาล้างแผงที่อ่อนโยน และน้ำสะอาด ล้างในช่วงเช้าหรือเย็น ปิดระบบก่อนล้าง และตรวจสอบความเสียหายหลังทำความสะอาด
• ข้อดีของการล้างแผงโซลาร์เซลล์คือเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตไฟฟ้า ลดค่าไฟฟ้า ยืดอายุการใช้งาน ตรวจสอบความเสียหายได้ทันที และทำให้หลังคาดูสะอาดสวยงาม

วิธีทำความสะอาดแผงโซลาร์เซลล์อย่างถูกวิธีถือเป็นสิ่งสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม เพราะไม่เพียงช่วยให้แผงผลิตพลังงานได้เต็มประสิทธิภาพตามศักยภาพที่ออกแบบไว้ แต่ยังมีส่วนช่วยยืดอายุการใช้งานของระบบให้ยาวนาน ลดความเสื่อมสภาพก่อนเวลาอันควร ทำให้การลงทุนในระบบโซลาร์เซลล์คุ้มค่าและได้ผลตอบแทนเต็มที่ในระยะยาว

ทำไมต้องล้างแผงโซลาร์เซลล์

ประสิทธิภาพของแผงโซลาร์เซลล์ขึ้นอยู่กับปริมาณแสงแดดที่มาส่องกระทบยังเซลล์โดยตรง แต่เมื่อใช้งานไปนานๆ แผงมักจะมีฝุ่น คราบ หรือสิ่งสกปรกสะสม หากปล่อยทิ้งไว้นานโดยไม่ล้างแผงโซลาร์เซลล์ อาจทำให้บางส่วนของแผงถูกบังแสงจนเกิดจุดร้อน (Hot Spot) ซึ่งเป็นบริเวณที่มีความร้อนสูงผิดปกติ จะส่งผลให้แผงไม่สามารถผลิตไฟฟ้าได้เต็มที่ และยังเสี่ยงต่อความเสียหายของแผงในระยะยาวอีกด้วย

ล้างแผงโซลาร์เซลล์ด้วยตัวเองได้ไหม

เจ้าของบ้านก็สามารถล้างแผงโซลาร์เซลล์ด้วยตัวเองได้ แต่ควรทำด้วยความระมัดระวังและถูกวิธี หากแผงติดตั้งอยู่บนหลังคาบ้านชั้นเดียวหรือในตำแหน่งที่เข้าถึงได้ง่ายและปลอดภัย ซึ่งจะช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายไปได้มากทีเดียว

5 วิธีทำความสะอาดแผงโซลาร์เซลล์ด้วยตัวเอง

วิธีทำความสะอาดแผงโซลาร์เซลล์ไม่ใช่เรื่องยุ่งยากและไม่จำเป็นต้องใช้อุปกรณ์ราคาแพง เพียงแค่ทำตามขั้นตอนง่ายๆ อย่างถูกวิธี ก็สามารถดูแลแผงให้สะอาดและคงประสิทธิภาพการผลิตพลังงานได้อย่างเต็มที่แล้ว

1. เลือกช่วงเวลาในการล้างแผงโซลาร์เซลล์

การเลือกช่วงเวลาล้างแผงโซลาร์เซลล์ควรทำในช่วงที่มีแสงแดดต่ำ เช่น ตอนเช้าตรู่ประมาณ 07:00-09:00 น. หรือช่วงเย็นที่แสงแดดอ่อนๆ เวลาประมาณ 16:00-18:00 น. เหตุผลก็คือหากล้างในขณะที่แผงมีความร้อนสูง น้ำที่กระทบผิวแผงอาจทำให้กระจกเกิดความเสียหาย จนกลายเป็นรอยหรือเงาที่บดบังแสง ส่งผลต่อประสิทธิภาพการผลิตไฟฟ้าในระยะยาว อีกทั้งการล้างในช่วงเช้าหรือเย็นยังปลอดภัยต่อผู้ล้างมากกว่า เนื่องจากระบบมีกระแสไฟฟ้าต่ำ หากเกิดเหตุการณ์ไม่คาดคิดอย่างสายไฟชำรุดหรือหลุด ก็จะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดไฟฟ้าช็อตได้ 

2. ฉีดน้ำล้างแผงโซลาร์เซลล์ให้ทั่ว

วิธีล้างแผงโซลาร์เซลล์ที่ง่ายที่สุด คือเริ่มจากการใช้สายยางฉีดน้ำล้างแผงโซลาร์เซลล์ โดยบนหลังคาโรงงานมักต่อท่อก๊อกน้ำไว้ตั้งแต่ติดตั้งแผง ทำให้ล้างสะดวก แต่สำหรับบ้านอาจต้องใช้สายยางที่ยาวพอจากพื้นขึ้นไปถึงหลังคา ควรฉีดด้วยแรงดันเบาๆ โดยห้ามใช้เครื่องฉีดแรงดันสูง

3. ขัดถูแผงโซลาร์เซลล์ด้วยวัสดุที่ปลอดภัย

การทำความสะอาดแผงโซลาร์เซลล์ควรเลือกใช้อุปกรณ์ที่เหมาะสม เช่น แปรงขนไนลอนแบบขนอ่อน ไม้ถูพื้น หรือใช้น้ำยาล้างแผงเฉพาะที่มีสารเคมีอ่อนโยน ไม่ทำลายผิวแผง เพราะหากใช้อุปกรณ์ที่แข็งเกินไป หรือใช้น้ำยาที่ไม่เหมาะสมอย่างผงซักฟอก อาจทำให้แผงเกิดรอยขีดข่วน แตก หรือเสียหาย ส่งผลให้การรับแสงลดลง และทำให้แผงผลิตพลังงานได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ

4. ทำความสะอาดคราบสกปรกด้วยการใช้น้ำล้างให้สะอาด

หลังจากขัดคราบสกปรกออกแล้ว ควรฉีดน้ำสะอาดล้างแผงให้คราบที่ถูกขัดออกไหลไปกับน้ำ พร้อมล้างน้ำยาที่ใช้ให้หมดจด เพื่อไม่ให้มีคราบตกค้างเกาะบนผิวแผง เพราะหากล้างไม่สะอาดอาจทิ้งคราบน้ำหรือสารเคมีไว้ ทำให้ประสิทธิภาพการรับแสงลดลงได้ ควรใช้น้ำสะอาดปริมาณพอเหมาะ และปล่อยให้แผงแห้งเองตามธรรมชาติ ไม่ควรเช็ดแรงๆ เพราะอาจทำให้ผิวแผงเป็นรอยได้

5. เช็กความเรียบร้อยของอุปกรณ์

เมื่อล้างแผงโซลาร์เซลล์เรียบร้อยแล้ว ควรตรวจสอบอุปกรณ์ทุกส่วนของแผง เช่น สายไฟ ขั้วต่อ และกรอบแผง เพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีความเสียหาย หลวม หรือรอยแตกร้าว จากนั้นจึงเชื่อมต่อระบบกลับเข้าสู่การใช้งาน การตรวจสอบนี้ช่วยให้แผงกลับมาทำงานได้เต็มประสิทธิภาพ ปลอดภัยต่อการใช้งาน และยืดอายุการใช้งานของระบบโซลาร์เซลล์อีกด้วย

ล้างแผงโซลาร์เซลล์บ่อยแค่ไหนถึงจะดี?

สำหรับโครงการติดตั้งโซลาร์เซลล์ในประเทศไทย บ้านพักอาศัยที่มีฝุ่นไม่หนาแน่น ล้างแผงโซลาร์เซลล์แค่ปีละ 2–3 ครั้งก็เพียงพอแล้ว ส่วนโรงงานหรือพื้นที่ที่มีฝุ่นเยอะ เช่น โรงสี โรงไม้ หรือโรงงานหิน ควรล้างแผงบ่อยขึ้น อาจทำทุก 2 เดือนหรือเดือนละครั้ง ขึ้นอยู่กับปริมาณฝุ่นสะสม

ข้อดีของการล้างแผงโซลาร์เซลล์

การทำความสะอาดและดูแลแผงโซลาร์เซลล์อย่างถูกวิธีช่วยให้มั่นใจได้ว่าแผงจะผลิตพลังงานได้เต็มประสิทธิภาพตลอดเวลา โดยการล้างแผงโซลาร์เซลล์มีข้อดีสำคัญดังนี้

• ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตพลังงานของแผงโซลาร์เซลล์ได้สูงสุดถึง 20%
• ช่วยยืดอายุการใช้งานของแผงให้ครบตามมาตรฐานประมาณ 25 ปี
• สามารถตรวจสอบความเสียหายของแผงไปพร้อมกัน หากพบแผงแตก ชำรุด หรือสายไฟขาด สามารถแก้ไขได้ทันที เพื่อความปลอดภัยและประสิทธิภาพในการผลิตไฟฟ้า
• แผงที่สะอาดทำงานได้เต็มประสิทธิภาพ ทำให้ผลิตไฟฟ้ามากขึ้นต่อหน่วยพื้นที่ ส่งผลให้ลดการพึ่งพาไฟฟ้าจากแหล่งอื่นและช่วยประหยัดค่าไฟ
• หลังคาหรือพื้นที่ติดตั้งแผงดูสะอาดและเป็นระเบียบ สร้างทัศนียภาพที่สวยงาม

ข้อควรระวังในการทำความสะอาดแผงโซลาร์เซลล์

เพื่อให้การล้างและทำความสะอาดแผงโซลาร์เซลล์เป็นไปอย่างถูกต้องและปลอดภัย ควรระมัดระวังตามข้อแนะนำดังนี้

• ห้ามใช้น้ำแรงดันสูง การใช้น้ำแรงดันสูงอาจทำให้กระจกหรือเซลล์ของแผงเสียหาย เกิดรอยร้าวหรือหลุดลุ่ย ควรใช้แรงดันน้ำเบาๆ หรือสายยางทั่วไปในการล้าง
• ไม่ใช้สารเคมีรุนแรง หลีกเลี่ยงการใช้น้ำยาหรือผงซักฟอกที่มีสารเคมีเข้มข้น เพราะอาจกัดกร่อนผิวแผง ทำให้เกิดคราบหรือความเสียหายต่อเซลล์ แนะนำให้ใช้เฉพาะน้ำยาล้างแผงโซลาร์เซลล์ที่อ่อนโยน
• ระมัดระวังเรื่องความปลอดภัยต่างๆ หากต้องขึ้นไปบนหลังคา ควรใช้เชือกกันตก รองเท้าและอุปกรณ์ป้องกันการลื่น ไม่ทำความสะอาดคนเดียว เพื่อป้องกันอุบัติเหตุจากการตกหรือไฟฟ้าช็อต
• ตรวจสอบสภาพแผงอย่างสม่ำเสมอ หลังจากล้างหรือในระหว่างการทำความสะอาด ควรตรวจสอบแผงว่ามีรอยแตก ขั้วไฟหลวม หรือสายไฟขาดหรือไม่ เพื่อซ่อมแซมทันทีและรักษาประสิทธิภาพการผลิตไฟฟ้า

สรุป

การทำความสะอาดแผงโซลาร์เซลล์อย่างถูกวิธีช่วยให้แผงผลิตพลังงานได้เต็มประสิทธิภาพ ลดความเสื่อมสภาพ และยืดอายุการใช้งาน แนะนำล้างแผงในช่วงเช้าหรือเย็นเพื่อลดความร้อนและความเสี่ยงไฟฟ้าช็อต ใช้อุปกรณ์อ่อนโยน เช่น แปรงขนอ่อน ไม้ถูพื้น และน้ำยาล้างแผงที่มีสารเคมีต่ำ ขณะล้างควรฉีดน้ำสะอาดเพื่อล้างคราบออก และตรวจสอบความเสียหายของแผงและสายไฟหลังล้าง เพื่อความปลอดภัยและประสิทธิภาพสูงสุด 

การล้างแผงโซลาร์เซลล์สม่ำเสมอช่วยเพิ่มกำลังผลิตไฟฟ้า ลดค่าไฟ และปรับปรุงทัศนียภาพหลังคา หากไม่สะดวกล้างเอง สามารถใช้บริการหลังการขายของ EWAVE ที่ให้บริการล้างและดูแลแผงโซลาร์เซลล์ ซึ่งให้บริการอย่างมืออาชีพ ในราคาที่คุ้มค่า เพื่อให้ระบบทำงานเต็มประสิทธิภาพตลอดเวลา

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับวิธีทำความสะอาดแผงโซลาร์เซลล์ (FAQ) 

เพื่อให้เข้าใจวิธีทำความสะอาดแผงโซลาร์เซลล์มากยิ่งขึ้น เราได้รวบรวมคำถามที่หลายคนมักสงสัย พร้อมคำตอบแบบง่ายๆ ชัดเจนมาให้ในส่วนนี้แล้ว

ล้างแผงโซลาร์เซลล์ต้องปิดระบบไหม

ควรปิดระบบโซลาร์เซลล์ก่อนล้างแผงทุกครั้งเพื่อความปลอดภัย เพราะแม้แผงจะไม่มีการจ่ายไฟไปยังบ้านโดยตรง แต่เซลล์ยังคงสร้างกระแสไฟฟ้าอยู่ หากล้างขณะระบบทำงาน อาจเสี่ยงต่อไฟฟ้าช็อตหรือความเสียหายต่ออุปกรณ์ได้ การปิดระบบก่อนล้างจึงช่วยลดความเสี่ยงทั้งต่อผู้ล้างและตัวแผงเอง

เหยียบแผงโซลาร์เซลล์ตอนทำความสะอาดได้ไหม

ไม่ควรเหยียบแผงโซลาร์เซลล์ขณะทำความสะอาด เพราะแผงถูกออกแบบมาให้รับน้ำหนักเพียงเล็กน้อย การเหยียบอาจทำให้กระจกแตก เซลล์เสียหาย หรือเกิดรอยแตกร้าว ส่งผลให้แผงผลิตไฟฟ้าได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ และเสี่ยงต่ออันตรายต่อผู้ล้างด้วย ควรใช้บันไดหรืออุปกรณ์ช่วยเข้าถึงแผงโดยไม่สัมผัสกับพื้นผิวแผงโดยตรง

ใช้น้ำยาล้างจานล้างแผงโซลาร์เซลล์ได้ไหม

ไม่ควรใช้น้ำยาล้างจานหรือน้ำยาทำความสะอาดทั่วไปในการล้างแผงโซลาร์เซลล์ เพราะสารเคมีในน้ำยาล้างจานอาจกัดกร่อนผิวแผง ทำให้เกิดรอย คราบ หรือความเสียหายต่อเซลล์ ส่งผลให้ประสิทธิภาพการผลิตไฟฟ้าลดลง ควรใช้ น้ำสะอาดหรือน้ำยาล้างแผงโซลาร์เซลล์ที่อ่อนโยนต่อผิวแผง